Sessie 1: Kamelenjacht en slimme spreiding van kantoordagen: van dal- naar topdag

In steeds meer organisaties gaan medewerkers naar kantoor voor de samenwerking en de energie van collega’s. Wat blijkt? Dinsdag en donderdag zijn dé kantoordagen. Op die dagen is het zoeken naar een werkplek terwijl de rest van de week er volop keuze maar er nauwelijks collega’s zijn om te ontmoeten. Anders gezegd: in veel organisaties is sprake van een onevenwichtige ‘kamelenbezetting’: pieken op bepaalde dagen, leegstand op andere.
Het is een flinke uitdaging om kantoordagen slimmer te spreiden, met als doel te komen tot een fijnere werkomgeving én een verbeterde bijdrage aan duurzaamheid voor wat betreft het gebruik van energie en ruimte.

Tijdens het congres lichten Harm van den Boogaard en Pepijn van der Spek toe hoe het programma ‘Pilot Duurzame CAO Rijk’ vanuit de werknemers de piek op rijkskantoren wil verlagen. Want als de vraag op de piek afneemt, kan het kantooraanbod kleiner, en minder kantoor is duurzamer.

Een boeiende sessie met de lessons learned tot nu toe en een uitgebreide toelichting op de drie knoppen waaraan wordt gedraaid:

• hoe kun je teams verleiden om vaker op daldagen naar kantoor te komen?
• hoe maak je binnen teams afspraken over de spreiding over de week?
• hoe kun je je dit duurzaam verankeren in beleid?

Tijdens de sessie ervaren deelnemers hoe teams zelf regie nemen over hun kantoordagen.
Na afloop is er voor iedere deelnemer toegang tot een praktische online toolkit, waarmee ze direct aan de slag kunnen binnen de eigen organisatie.

Sprekers:

• Harm van den Boogaard, Sr Adviseur Bedrijfsvoering Vernieuwende Dienstverlening bij FMHaaglanden en Projectleider Impact project Werkplek (Kamelenjacht) bij de Rijksoverheid
• Pepijn van der Spek, Impactprojectleider Duurzame ICT en Werkplek Pilot Duurzame CAO Rijk

Sessie 2: Naar een inclusieve workplace experience (praktijkcase ASML)

Met als motto 'Build a workplace that works for everyone' besteedt ASML (wereldwijd 60 locaties, ca 42.000 medewerkers) veel aandacht aan het tot stand brengen van een werkomgeving, waarin diversiteit, gelijkheid en inclusie worden gestimuleerd en waar diverse medewerkersgroepen kunnen floreren en excelleren.

Vanuit hun ervaringen in de praktijk laten Joost en Marcel (vanuit zowel het HR- als FM/CRE-perspectief) zien wat inclusiviteit betekent binnen een grote, diverse en snelgroeiende organisatie als ASML

Ze besteden daarbij aandacht aan onder andere de volgende vragen:

• Waarom is inclusie, diversiteit en een 'Welcome Culture' belangrijk voor ASML?
• Wat is de visie van ASML op inclusiviteit, diversiteit en 'Welcome Culture'?
• Hoe vertaalt ASML die visie naar de werkomgeving (fysiek en services)?
• Wat zijn de ervaringen en uitdagingen op het gebied van fysieke en mentale toegankelijkheid, neurodiversiteit en het betrekken van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt?
• Wat is voor ASML het belang van interne netwerken en interne communities? Welke zijn dat en hoe worden die door de organisatie gefaciliteerd?
• Hoe werken HR en CRE/FM samen om invulling te geven aan bovengenoemde visie?
• Wat zijn de belangrijkste uitdagingen en lessons learned om te komen tot een inclusieve workplace experience?

Sprekers:

• Marcel Boltjes, Global Strategy Lead Service Design & Hospitality bij ASML
• Joost van Loon, HR-programmamanager inclusief werkgeverschap bij ASML

Sessie 3: Gerenoveerd hoofdkantoor De Nederlandsche Bank: klaar voor de toekomst

Na een bijna vijf jaar durende renovatie is het kantoorgebouw van De Nederlandsche Bank aan het Frederiksplein in Amsterdam begin dit jaar weer in gebruik genomen. Het kantoor (67.000 m2), dat grondig is verduurzaamd, kent een mix van publieke en besloten zones. Het heeft door de renovatie zijn openheid en transparantie terug waardoor de verbinding met de omgeving en maatschappij is versterkt. Onder meer de samenwerking in het One Service Team moet zorgen voor optimale dienstverlening aan medewerkers, gasten en bezoekers.

Een presentatie over de transformatie van het pand van een gesloten bastion naar een inspirerende en open werk- en ontmoetingsomgeving en over het leveren van optimale services aan medewerkers, gasten en bezoekers. Met aandacht voor onder andere de volgende vragen:

• Wat zijn de belangrijkste kenmerken van het gerenoveerde kantoor?
• Welke bouwkundige/technische duurzaamheidsmaatregelen zijn getroffen (o.a. gebruik van duurzame energiebronnen, energiebesparing en energiezuinige installaties)?
• Wat zijn de belangrijkste kenmerken van het serviceconcept?
• Hoe werkt de One Service Team-samenwerking in de praktijk?
• Hoe zorgt DNB voor een goede balans tussen veiligheid en gastvrijheid in het kantoor?
• Op welke manier zorgt het gerenoveerde DNB-kantoor voor meer verbinding met de stad Amsterdam?
• Wat zijn op gebied van FM/huisvesting de belangrijkste 'lessons learned' van de grootschalige renovatie?

Sprekers:

• Maarten van Gestel, Manager Services bij De Nederlandsche Bank
• Stefanie Colnot, Omgevings- en stakeholdermanager Huisvesting bij De Nederlandsche Bank

Sessie 4: Werkomgeving van de toekomst, de aanpak van FMHaaglanden

Hoe krijg je een goed beeld van de wensen en behoeften van medewerkers als het gaat om de hybride werkomgeving en bijbehorende producten en diensten? Om die vraag te beantwoorden heeft FMHaaglanden, een Proeftuin ingericht. In deze omgeving (3 etages, 137 werkplekken en 36 ruimtes) werd de werkomgeving van de toekomst gevisualiseerd en getest. FMHaaglanden is één van de grootste facilitair dienstverleners van het Rijk, werkzaam voor vrijwel alle ministeries in Den Haag.

Een interessante sessie waarin FMHaaglanden ervaringen deelt rondom het vormgeven van een toekomstgerichte werkomgeving. Denk hierbij aan:

• Doel en aanpak van de Proeftuin naar een hybride werkomgeving
• Succesfactoren om te komen tot betrouwbare onderzoeksresultaten
• Uitdagingen bij het opzetten van een facilitaire Proeftuin
• Belangrijkste bevindingen van het onderzoek, met aandacht voor: aangepaste werkplekmix, gebruik dynamisch meubilair, impact van groenvoorziening, schoonbeleving, werkplekbezetting en gebruik zit/sta-bureaus
• Belangrijkste aanbevelingen naar aanleiding van de Proeftuin
• Doorontwikkeling naar de Ontmoetingspleinen en de toekomstige werkomgeving

Sprekers:

• Quinty Maijers, projectleider innovatie bij FMHaaglanden
• Yahya Yilmaz, Productmanager Werkomgeving bij FMHaaglanden
• Bart Konijn, Sr. Productmanager Werkomgeving a.i. bij FMHaaglanden

Sessie 5: Open Boek of Open Eind, over een nieuwe manier van samenwerken (case Schiphol)

Wat doe je in dynamische tijden als eindgebruikers minder tevreden zijn en de samenwerking met je dienstverleners vraagt om een herziening?

Schiphol bevond zich in een dergelijke situatie. De luchthaven had te kampen met teruglopende passagierstevredenheid, uitdagingen op de arbeidsmarkt en een operationeel model waardoor de luchthaven verder van de operatie is komen te staan. Ook aflopende schoonmaakcontracten zorgden voor hét moment voor Schiphol om haar operationeel model te herzien.

Tijdens het congres lichten Elcke van Piggelen, Bob Tessensohn en Yorick Vlaar uitgebreid toe hoe zij dit proces hebben ingericht om de doelstelling van de optimalisatie te bereiken. Door focus op Kwaliteit van Werk, Kwaliteit van Dienstverlening en Samenwerking en het bijsturen op de continue feedback van reizigers (1.500 enquêtes per maand en meer dan 350.000 votes per maand in het Sanitair) met een gebiedsgerichte aanpak.

Tijdens deze interessante sessie delen Schiphol en VFM Facility Experts hun voornaamste inzichten. Denk hierbij aan:

• De belangrijkste uitgangspunten van het vernieuwd operationeel model,
• De samenwerkingscase in de aanbesteding en de focus op kwaliteit (van werk en dienstverlening) in de tender
• De wijze waarop je als organisatie dichter op je (schoonmaak)operatie komt te staan

Sprekers:

• Elcke van Piggelen, Manager Facilities binnen Infrastructure, Schiphol
• Bob Tessensohn, Category Manager Schiphol
• Yorick Vlaar, senior consultant bij VFM Facility Experts

Sessie 6: Van Calimero naar Koploper: FM moet durven vernieuwen

Als je wil vernieuwen, dan moet je daar het lef voor hebben. Maar welke innovatiekracht hebben wij eigenlijk als sector? Verwacht geen wetenschappelijk antwoord op deze vraag, maar een oncomfortabele discussie.

Al jaren focust FM zich te veel op de dagelijkse gang van zaken (de run) en onvoldoende op ‘de change’. Is er daardoor een gebrek aan aandacht voor vernieuwing en innovatie?

Bart van Roekel, adviseur bij YNNO, Wisse Stenchlak, bestuurslid bij FMN, en Jamie Douw, mede-auteur van de Benchmark Nederlandse Werkomgeving 2025,  nemen je mee in de (denk)fouten die zij regelmatig tegenkomen in hun projecten. Zaken die innovatief lijken, maar het allang niet meer zijn. Graag nodigen zij jullie daarom uit voor een andere denkrichting, waardoor je wel innovatie bereikt. Denk bijvoorbeeld aan meer focus op flexibiliteit en waardegericht werken in plaats van activiteit gerelateerd werken.

Leer in deze sessie je aandachtspunten en ambities verleggen, zodat je met jouw afdeling FM & Workplace steviger staat aan de directietafel. Kom los van operationele verbeteringen (een CEO geeft niks om poefjes, maar wel wat de werkomgeving uitstraalt) en leer aan de hand van visie, scenario’s en handige praktijkvoorbeelden.

We zijn gelukkig geen Calimero meer, maar helaas ook nog geen Koploper.

Sprekers:

• Bart van Roekel, adviseur bij YNNO
• Wisse Stenchlak, bestuurslid bij FMN
• Jamie Douw, mede-auteur van de Benchmark Nederlandse Werkomgeving 2025

Sessie 7: Goudmijn: de lessen over data van provincies Noord- en Zuid-Holland

‘Ik heb het idee dat…’ is wat we binnen facility management regelmatig horen. De onderbouwing van deze beweringen was eerst vaag, maar met de komst van dataspecialisten binnen FM glashelder. Hoe je als facility manager met een blik op data patronen in je organisatie blootlegt, blijkt een goudmijn op te leveren. Maar hoe doe je dat? Marieke van Buijtene (Data Officer Facilitair Domein bij Provincie Zuid-Holland) en Tessa Döpp (Facilitair dataspecialist bij Provincie Noord-Holland) vertellen je in een boeiende kennissessie alles over waar je begint met datagedreven werken. Wie of wat heb je nodig? Wat zijn valkuilen om rekening mee te houden en vooral: wat is het wenkend perspectief voor de toekomst?

De vragen die zij aan de hand van hun praktijkervaringen aan de orde laten komen zijn:

• Hoeveel mensen komen er naar kantoor?
• En hoe zit het met onze BHV-bezetting?
• Weten we ons restafval terug te dringen?
• Hoe druk is ons vergaderareaal nou echt?
• Waarom wordt de ene ruimte zoveel meer gebruikt dan de ander?
• Hoe kunnen we aantonen dat we minder CO2 uitstoten en de panden in 2030 klimaatneutraal zijn?
• En is de catering echt 75% plantaardig?

Sprekers:

• Marieke van Buijtene, Data Officer Facilitair Domein bij Provincie Zuid-Holland
• Tessa Döpp, Facilitair dataspecialist bij Provincie Noord-Holland

Sessie 9: Strategisch huisvesten: vind de sweet spot in hybride tijden (rondetafel)

Strategische huisvestingsvraagstukken in hybride tijden, wat zijn de uitdagingen? De toename van thuiswerken heeft ertoe geleid dat facility professionals anders zijn gaan kijken naar de vastgoedportefeuille en functie en inrichting van de kantooromgeving. De praktijk laat zien dat organisaties voor verschillende opties kunnen kiezen, zoals het opzeggen van het huurcontract waardoor vierkante meters worden afgestoten, het samenbrengen van medewerkers op kleinere kantoren in één hoofdlocatie of delen van de kantoorruimte openstellen van andere gebruikersgroepen.

Het komen tot een visie op toekomstbestendig huisvesten in een snel veranderende wereld is lastig. Hoe kun je als facility professional flexibel meebewegen met de huisvesting bij krimp maar ook in tijden van groei? En welke keuzes moeten worden gemaakt om de visie te vertalen naar een werkomgeving die aansluit op de behoeften van de medewerkers?

In een interactieve sessie onder leiding van moderator Jaap Kloos gaan gesprekskandidaten, onder wie Willem van der Kolk (hoofd huisvesting Gemeente Amsterdam), met elkaar in gesprek over keuzes en vraagstukken die spelen rond het slim omgaan met krimp en groei van vierkante meters kantoorhuisvesting.

Neem deel aan deze interessante sessie en leer hoe jij de sweet spot voor jouw huisvestingsplan kunt vinden.

Sprekers:

• Jaap Kloos, moderator (foto)
• Willem van der Kolk, Hoofd huisvesting bij Gemeente Amsterdam (foto)
• Geert Huisman, Manager Huisvesting en Vastgoed bij Enexis
• Peter Jansen, Portfoliomanager Huisvesting bij Nationale Nederlanden
• Yvonne Vijverberg, Directeur Facilitair, Duurzaamheid, Huisvesting en Inkoop bij de Landelijke Bedrijfsvoeringsorganisatie van het Openbaar Ministerie

Sessie 10: Minder restafval door slimme gedragsinterventies - Praktijkcase Provinciehuis Noord-Brabant

Afval scheiden op kantoor lijkt eenvoudig, maar in de praktijk blijkt het lastig om medewerkers het juiste afval in de juiste bak te laten gooien. Hoe zorg je voor blijvende gedragsverandering en minder restafval?

In deze interactieve sessie delen Renewi Ecosmart en D&B Gedragsverandering hun aanpak: onderbouwde, bewezen gedragsinterventies die werken in elke organisatie om restafval te reduceren. Met als praktisch voorbeeld het Provinciehuis Noord-Brabant, de eerste overheidsorganisatie met een officieel zero waste-certificaat.

Je leert:

• waarom veel goedbedoelde afvalcampagnes niet werken
• welke psychologische principes je wél in beweging krijgen
• hoe je met slimme interventies vervuiling in afvalstromen voorkomt
• en hoe je dit vertaalt naar je eigen organisatie

We demonstreren het Waste Lab, een krachtig hulpmiddel om gedragsverandering op gang te brengen, en dagen je uit met een afvalquiz. De winnaar ontvangt een eigen Waste Lab.

Sprekers:

• Frank Stoltzenbach, Contractmanager Servicediensten bij de Provincie Noord-Brabant
• Luuk Bos, Senior Gedragsexpert bij D&B Gedragsverandering
• Katrien Dauwe, Salesmanager bij Renewi EcoSmart
• Gilbert de Raad, Circular Economy Specialist bij Renewi
• Patrick van der Sanden, Key accountmanager Renewi EcoSmart

Sessie 11: Van concurrentie naar samenwerking: Hoe Asito, CSU en Gom hun krachten bundelden voor duurzame verandering

In een sector waar duurzaamheid vaak als een concurrentievoordeel wordt beschouwd, hebben drie van de grootste Nederlandse schoonmaakbedrijven – Asito, CSU en Gom – gekozen voor samenwerking tussen verschillende bedrijven om echte verandering teweeg te brengen. Na de gezamenlijke implementatie van recyclebare Gloovy Eco Gloves is inmiddels het volgende onderwerp alweer opgepakt: hergebruik van materialen bij contractwisseling.

Dit samenwerkings-initiatief bevordert de principes van de circulaire economie, efficiënt gebruik van hulpbronnen en afvalvermindering. Hiermee zetten zij samen een nieuwe duurzaamheidsstandaard voor de schoonmaakbranche op lange termijn. Niet voor niets haalde deze case de finale van de European Cleaning & Hygiene Awards 2025 in de categorie Sustainability Best Practice.

In deze interactieve sessie ontdek je hoe de drie organisaties samen optrekken om de schoonmaaksector echt duurzamer te maken.

Met aanwezige experts van Asito, CSU en Gom kijken we naar de succesfactoren die ook jou kunnen helpen in samenwerking binnen je sector. Bijvoorbeeld:

• De impact van circulaire handschoenen.
• Het slim hergebruik van materialen bij contractwisseling en wat dit oplevert.
• De actuele ervaringen in deze samenwerking waar je je voordeel mee kunt doen.

Laat je inspireren en praat mee over hoe we circulariteit gezamenlijk opschalen binnen de facilitaire branche (en zelfs daar buiten).

Sessie 12: Het belang van biodiversiteit en hoe je hier aan bij kunt dragen

Duurzaamheid is een groot en veelomvattend onderwerp. Reductie van de footprint, circulariteit, certificeringen, eerlijke prijzen, energie- en waterverbruik, reisbewegingen & logisitiek en biodiversiteit – je kunt aparte congressen organiseren over hoe je duurzame keuzes maakt in je facilitaire werkveld en de inkoop van faciitaire producten- en diensten.

In deze sessie gaan we dieper in op het belang van biodiversteit en de link naar de facilitaire praktijk.

Een interessante deep dive op een onderwerp waarvan we allemaal weten dat het van onschatbaar belang is, maar misschien niet precies hoe & waarom.

Sprekers:

• Dr. Pita Verweij, Universiteit hoofddocent Ecologie bij de Universiteit Utrecht
• Reineke van Riemsdijk, Manager Sustainability van Nespresso