Hoe? Door duurzame keuzes tastbaar te maken én mensen mee te krijgen in verandering. Hogeschool Tio leidt deze facility managers op.
Direct impact maken
FM draait traditioneel om efficiëntie en effectiviteit. De duurzaamheidsopgave heeft daar een laag bovenop gelegd: niet alleen beleid, maar vooral uitvoering; inkoop met oog voor energie en materialen, voldoen aan veranderende wet- en regelgeving en slim vastgoedbeheer. ‘Duurzaam werken is niet alleen erover nadenken, maar het vooral echt doen’, benadrukt docent Wim Heijboer, jarenlang werkzaam in de hospitality en de facilitaire dienstverlening.
Die ‘doe-kant’ zie je in de praktijk overal terug: van ISO-certificering tot nieuwe bouwbesluiten en eisen aan toeleveranciers. FM vormt de spil die beleid, processen en techniek verbindt. Logistiek neemt daarbij een steeds prominentere rol in. Heijboer: ‘En dat is een domein waarin veel jonge professionals straks direct impact kunnen maken.’
Docent met veldervaring
Heijboer stapte na de middelbare school de hospitality in, groeide door naar managementfuncties in de facilitaire dienstverlening, behaalde een master in Maastricht en werkte vooral in de zorg; een wereld waarin faciliteiten letterlijk bijdragen aan herstel en veiligheid. Sinds elf jaar is hij fulltime docent, afstudeercoach en examinator bij Tio. ‘Ik breng mijn ervaring in de praktijk met alle liefde over in de klas,’ zegt hij.
Wat hem dreef in het veld, drijft hem nu in het onderwijs: merken dat wat je regelt ertoe doet. Of het nu gaat om een soepel verloop op de OK, een storingsvrije gebouweninstallatie of een vlekkeloze check-in. FM is overal. ‘Thuis en op het werk: zonder faciliteiten draait niets.’
Wat Tio’s opleiding bijzonder maakt
Tio werkt kleinschalig, met docenten uit het werkveld en veel échte opdrachten van bedrijven. Heijboer: ‘Ik ga naar bedrijf X of Y en haal opdrachten op voor mijn lessen. Studenten werken aan iets waar anderen ook echt wat aan hebben.’ Denk aan het (her)inrichten van een kantoortuin, bezettingsmetingen, het ontwerpen van de ideale werkplek en het doordenken van de thuiswerkplek. ‘Altijd met oog voor comfort, productiviteit en energiegebruik.’
Duurzaamheid zit verweven in modules over inkoop, wet- en regelgeving en vastgoed. Studenten leren bijvoorbeeld wat veranderende certificeringen en bouwvoorschriften betekenen voor onderhoud, leverancierskeuzes en budgettering. Het gaat om het integraal afwegen van kosten, kwaliteit en milieu. ‘En vervolgens keuzes durven maken.’
Leiderschap krijgt bij Tio een praktische invulling. Minder ‘tooltjes’, meer voorbeeldgedrag, vertrouwen en samenwerken. ‘Voordoen, samenwerken, laten doen. Op die manieren leren studenten geloven in wat ze doen, en leren ze om anderen mee te krijgen.’
Voordoen, samenwerken, laten doen. Op die manieren leren studenten geloven in wat ze doen, en leren ze om anderen mee te krijgen”
Van levensbelang
De beste lessen zijn vaak verrassend simpel én impactvol. In de zorg ontdekte Heijboer dat zieke kinderen beter gingen eten als gerechten een leukere naam kregen. Gevolg: minder tranen, minder medicatie en snellere terugkeer naar huis; pure waardecreatie door facilitaire keuzes.
Een ander voorbeeld is het samenbrengen van de ICT en Technische Dienst, omdat apparaten tegenwoordig net zo goed software als hardware zijn. ‘De dienstverlening werd sneller, storingen namen af en het bedrijf verdiende er aantoonbaar geld mee. In logistieke projecten leverde slim herinrichten zelfs miljoenenbesparingen op. De kennis en ervaring van de facility manager is dus van levensbelang voor een organisatie.’
Maatschappelijke en operationele waarde
Leiderschap zag hij tot bloei komen bij het bouwen van een centrale productiekeuken voor meerdere organisaties met verschillende culturen. ‘Door mensen tijdig te betrekken, banen te herplaatsen en het beste uit teams te halen, werd een potentiële pijnlijke reorganisatie een gedragen verandering.’
Ook de opzet en uitvoering van Darling Market, een innovatieve marktplaats, maakte veel indruk. Talloze disciplines en specialismen kwamen daar samen, en zowel kwaliteit als kwantiteit moesten strak worden geoptimaliseerd. ‘Zulke projecten haal ik in mijn lessen aan om studenten te laten zien hoe breed en uitdagend FM kan zijn.’
En de studenten zelf? Een van hen ontwikkelde een platform waarmee mensen met een beperking zelfstandig een avond uit kunnen plannen. De gemeente Amsterdam onderzoekt of en hoe dit initiatief kan worden ondersteund. ‘Precies het soort maatschappelijke én operationele waarde dat je met FM kunt realiseren.’
Wie nú investeert in professionele faciliteiten, wint op comfort, veiligheid, kosten én klimaat”
Wat vraagt het vak van jongeren?
Goede facility managers combineren volgens Heijboer empathie (‘Echt snappen wat een gast, patiënt of collega nodig heeft’) met doorzettingsvermogen (‘Want je opereert vaak tussen afdelingen in’) en eerlijkheid en betrouwbaarheid (‘Realistisch zijn over wat kan, transparant zijn over consequenties en levertijden’). Hij voegt eraan toe: ‘Cruciaal is ook verwachtingsmanagement: als een leverancier twee maanden nodig heeft, moet jij het vandaag al organiseren, en dat eerlijk kunnen uitleggen.’
Een breed vakgebied
FM is breed, toekomstbestendig en betekenisvol. Studenten ontwikkelen ‘harde’ vaardigheden (procesinrichting, inkoop, wet- en regelgeving, vastgoed, data & logistiek) én ‘zachte’ vaardigheden (leiderschap, samenwerken, communiceren). Ze leren duurzame keuzes omzetten in werkende oplossingen en groeien in het meenemen van mensen, van directie tot werkvloer.
Heijboer: ‘Wie nú investeert in professionele faciliteiten, wint op comfort, veiligheid, kosten én klimaat. En wie daar later leiding aan geeft, bepaalt mede hoe organisaties presteren. Bij Tio krijgen studenten een voorsprong, omdat ze duurzaamheid en leiderschap niet alleen leren, maar vooral oefenen. Met echte opdrachten, echte belangen en echte impact!’
Dit artikel is gesponsord door Hogeschool Tio.
