Hoe bijzonder dat is, mag uit enkele cijfers blijken. In 2019 verliet nog ruim 13.000 kilogram restafval het provinciehuis in ’s-Hertogenbosch. Over de eerste zes maanden van 2025 was dat nog iets meer dan 500 kilo. Een vermindering (op jaarbasis) met de factor 12. Die 500 kilo staat overigens gelijk aan 6,2 gram per unieke check-in van een medewerker op kantoor.

‘Geen afval is onmogelijk’, stelt Frank Stolzenbach, als contractmanager namens de Provincie verantwoordelijk voor de afvalverwerking. ‘Maar we streven wel naar zo min mogelijk. En van het afval dat we verzamelen krijgt 98% een nieuw leven.’

Eerst opruimen

‘We zijn gestart met opruimen’, vertelt Stolzenbach. ‘Eerst zijn alle opbergkasten uit de kantoorruimtes gehaald. Mensen kunnen enkele persoonlijke zaken alleen nog in kleine ‘lockers’ opbergen.’ Deze stap heeft geleid tot minder papierverbruik. ‘Vergaande digitalisering draagt daar ook aan bij. Op ons archief na – dat zal in 2027 volledig gedigitaliseerd zijn – werken we nagenoeg papierloos.’

Prullenbakken verstoppen

Na de opbergkasten verdwenen alle afvalbakken onder de bureaus. Dat ging niet zonder slag of stoot. ‘Nee, zeker niet. Sommige mensen gingen prullenbakken zelfs verstoppen’, herinnert Stolzenbach zich.
Maar inmiddels zijn ze allemaal weg en bevinden zich in het provinciehuis alleen nog centrale afvalpunten. Twee op elke verdieping, met drie containers: voor plastic, papier en etensresten. Op de middelste van elke drie verdiepingen – het gebouw telt meer dan twintig verdiepingen – staan nog verzamelbakken voor overig afval, zoals metalen en batterijen. Bij events worden ook verpakkingen met statiegeld apart ingezameld; de opbrengst daarvan gaat naar goede doelen.

Gedragsverandering

Afval scheiden is een belangrijke bouwsteen onder het succes. Om mensen daartoe te bewegen is ‘alleen posters ophangen niet genoeg’. Communicatie is breder en langdurig nodig, benadrukt Stolzenbach. ‘Het begint met bewustwording bij mensen. Pas daarna kan gedragsverandering plaatsvinden.’

Naast ‘wastelabs’ (informatiebijeenkomsten voor medewerkers) is er veel informatie te vinden op het intranet: ‘Over waarom we dit doen, hoe we het doen en welke resultaten we boeken. We geven tips en antwoorden op vragen.’

De inzamelpunten zijn voorzien van opvallende kleuren en duidelijke uitleg wat in welke container hoort. Bovendien loopt er vijf dagen per week een afvalspecialist van Renewi Ecosmart door het provinciehuis. Katrien Dauwe, manager bij Renewi Ecosmart, duidt de functie daarvan. ‘Deze persoon is allereerst zichtbaar aanwezig, om vragen te beantwoorden en uitleg te geven. Het is nadrukkelijk geen schoonmaker die dit er even bij doet, maar juist een specialist met veel kennis van afval en een vraagbaak voor de medewerkers van het provinciehuis. Dat kweekt vertrouwen en meer begrip.’

Recycling en hergebruik

Renewi houdt steekproeven op de afvalstromen, zowel op eigen afvallocaties als binnen de kantooromgeving. Bijvoorbeeld bij de afruimband van het restaurant. ‘Het kan ertoe leiden dat we een individu of afdeling aanspreken. Daarbij proberen we vooral uit te leggen hoe het beter kan en waarom. Want hoe hoger de kwaliteit van gescheiden afvalstromen, hoe beter je kunt recyclen en hergebruiken’, legt Dauwe uit.

Het afval van het provinciehuis wordt waar mogelijk omgezet in nieuwe, waardevolle grondstoffen. Plastics worden bijvoorbeeld nieuwe kunststofproducten en het gft-afval wordt omgezet in biogas, groene stroom en bodemverbeteraar voor de landbouw. Daarom betitelt Renewi zichzelf ook als een waste-to-product-bedrijf.

Samen met leveranciers

‘Maar kijk niet alleen naar de achterkant, ga ook aan de slag met de voorkant’, adviseert Dauwes collega Patrick van der Sanden. ‘Ga in gesprek met leveranciers, bijvoorbeeld de cateraar. Zijn de verpakkingen allemaal noodzakelijk? Je ziet soms verpakkingen waarin zowel papier als kunststof is verwerkt. Dat komt dan bij het restafval, terwijl een verpakking met alleen papier of alleen kunststof misschien wel mogelijk is. Die kun je goed scheiden en recyclen. Bij schoonmaak kan navullen veel afval besparen.’

Stolzenbach geeft een ander voorbeeld. ‘Alle verlichting hier is vervangen door LED. Met de leverancier is de afspraak gemaakt dat die alle verpakkingen afvoert en laat verwerken tot nieuw materiaal.’

‘De zero waste-aanpak van Renewi EcoSmart voorziet erin dat alle betrokkenen aangehaakt worden en blijven. We vergroten de kennis van alle partijen en zijn zo beter in staat mogelijke verbeteringen te signaleren en mensen aan te sporen tot gewenst gedrag. Het toewerken naar een zero waste-organisatie komt echt neer op teamwork: je moet het samen doen’, benadrukt Van der Sanden.

Voorbeeldfunctie

De prestaties op het gebied van afvalreductie hebben de Provincie Noord-Brabant als eerste overheidsinstelling in Nederland het Zero Waste-certificaat opgeleverd. Mede daardoor vervult de Provincie inmiddels een voorbeeldrol. ‘Andere provincies kijken met jaloezie naar ons afvalbeleid en gaan er nu ook mee aan de slag. Maar ook gemeentes en bedrijven komen bij ons kijken.’

Voor organisaties met zero waste-ambities heeft Renewi EcoSmart een zero waste-coach klaarstaan en er ligt een zero waste-roadmap klaar. ‘Gewoon beginnen en volhouden’, is het afsluitende advies van ervaringsdeskundige Stolzenbach. ‘Het lukt, maar niet binnen één jaar.’

Dit artikel is gesponsord door Renewi.