Yme Quispel van Fairtrade vindt het belangrijk dat inkopers kiezen voor eerlijke koffie. ‘Met het Fairtrade Living Income Leader programma spreken we koffieleveranciers aan die dat óók willen. Zij betalen vrijwillig meer dan de vereiste Fairtrade minimumprijs om het leven van boeren beter te maken, namelijk de Leefbaar Inkomen Referentieprijs (LIRP). Daarmee kunnen zij goed voor zichzelf, hun families en het milieu zorgen. Maar minstens zo belangrijk is de meerjarige samenwerking met boerencoöperaties en de investeringen die coöperaties kunnen doen door de Fairtrade premie.’

'Als inkopers kiezen voor koffie die binnen het Leader programma valt, kunnen zij zo een steentje bijdragen aan een betere wereld.’

Productiviteit en klimaatverandering

Koffie produceren is lastig in deze tijd van klimaatverandering, weet Quispel. ‘Voor boeren is het een uitdaging om te zorgen dat zowel de productiviteit als de kwaliteit op peil blijven. Met de Fairtrade premie die bedrijven betalen, is er extra financiële ruimte voor de boeren om te investeren in het verhogen van hun productiviteit, een betere kwaliteit en klimaatbestendige maatregelen. Daarnaast krijgen zij coaching en training van lokale Fairtrade teams om met klimaatverandering om te leren gaan.’

Dat er een langdurige samenwerking ontstaat met koffiebedrijven binnen het Leader programma is een extra zekerheid voor de boeren. ‘Het draagt ook bij aan een transparante keten en er is meer betrokkenheid van beide kanten.’

Pure Africa Coffee biedt eerlijke koffie

Koffiemerk Pure Africa Coffee wil met elke kop koffie bijdragen aan een leefbaar inkomen voor de koffieboer. ‘Het begint ermee dat je mensen in staat stelt zelf hun leven op te bouwen en hun land te ontwikkelen’, zegt Ando Tuininga. ‘Dat begint door eerlijke handel te drijven.’ Samen met Justus Bijlsma richtte hij in 2012 Pure Africa Coffee op. Het bedrijf werkt direct samen met kleinschalige boeren, verdeeld over acht coöperaties in Rwanda, Burundi en Oeganda. Tuininga: ‘Wij kopen onze koffie rechtstreeks van de boeren tegen een Leefbaar Inkomen Referentieprijs. We investeren in microkredieten en we hebben eigen bomenplantages om CO₂ te compenseren en de biodiversiteit op plantages te verbeteren.’

De markt motiveren

Pure Africa heeft nauw samengewerkt met Fairtrade bij de ontwikkeling van het Leader programma. Met de koffies Allemansvriend en Vurige Krijger neemt Pure Africa Coffee deel aan het Leader programma van Fairtrade. ‘Met het Leader programma kijken we samen hoe we de markt kunnen motiveren om een leefbaar inkomen prijs te betalen en greenwashing tegen te gaan.’

Want greenwashing is een uitdaging in de koffiebranche, stelt Tuininga. ‘Iedereen roept dat z’n koffie duurzaam is en dat ze er een eerlijke prijs voor betalen. Maar de meeste koffiebedrijven hebben helemaal geen grip op hun keten.’

Waarborg

Veel bedrijven willen wel eerlijke koffie kopen, weet Tuininga. ‘Onze klanten waarderen het als boeren een goed inkomen verdienen, en dat we bijdragen aan een transitie in de markt. Dat wordt makkelijker met dit programma, het is een waarborg. Als er meer vraag komt, stijgt het aanbod. Dan motiveren we koffieleveranciers producten te ontwikkelen die voldoen aan de leefbaar inkomensstandaarden. Dat vind ik geweldig.’

Zijn oproep aan bedrijven, inkopers en facility management is luid en duidelijk: ‘Wij hebben vraag vanuit de Nederlandse markt nodig om het aanbod aan Leader producten te laten stijgen. Als dat gebeurt, profiteren boeren daar direct van. Laten we allemaal een voorlopersrol nemen en hiervan een succes maken.’

Ook Peeze biedt een Leader product

Ook Peeze, koffiebranderij sinds 1879, neemt deel aan het Leader programma met Bean Impact koffie; een blend die optimaal duurzaam is en waarmee Peeze de grootzakelijke markt kan bereiken.

Impactmanager Rik van Paassen: ‘Wij vinden dat het tijd is voor andere koffie. In Nederland drinken we 18 miljard koppen koffie per jaar, koffie die vaak niet lekker is en al helemaal niet toekomstbestendig. Er is veel onwetendheid, dus daar is nog werk aan de winkel.’

Claims onderbouwen

‘Fairtrade is een mooie certificering, een heel goede basis’, zegt Van Paassen. 'Maar het zorgt nog niet voor een leefbaar inkomen. Het Fairtrade Living Income Leader programma zorgt voor transitie in de markt, is meetbaar en controleerbaar. En de onafhankelijke accountantsverklaring helpt ons aan bewijslast. Er gaan ontzettend veel claims rond in de markt. Ik vind het belangrijk dat we onze claims kunnen onderbouwen. Dat we afstappen van de emotie en overgaan op data, en daarmee ook het grote publiek bereiken.’

Van Paassen vervolgt: ‘Peeze betaalt inkoopprijzen die structureel boven de wereldmarktprijs liggen. De Leefbaar Inkomen Referentieprijs helpt ons om te onderbouwen dat deze hogere prijs de boeren daadwerkelijk in staat stelt een leefbaar inkomen te verdienen. Een belangrijke borging die niet alleen wij, maar ook onze klanten erg belangrijk vinden.’

1,7 cent per kopje

De grootzakelijke markt waardeert dat, zegt Van Paassen. ‘De onderbouwde claims kunnen bedrijven in hun eigen duurzaamheidsrapportages gebruiken. Bij de grote corporates en de rijksoverheid zien we dat ze het onderwerp duurzaamheid heel serieus willen vastpakken. Ik heb voor Europarlementariërs wel eens mogen uitrekenen dat een kopje koffie tegen een eerlijke prijs slechts 1,7 cent duurder is. Er is geen consument die dit niet wil bijdragen aan een leefbaar inkomen voor de boer.’

Dit artikel is gesponsord door Fairtrade.