Binnen het schoonmaakonderhoud nemen vloeren een bijzondere plaats in. Sowieso is een vloer zeer beeldbepalend voor de reinheid van een ruimte. Tegelijkertijd zijn vloeren het meest belaste onderdeel van een ruimte. Denk maar eens aan de schoolpleinen waar vandaan leerlingen met tientallen tegelijk, met zand en klei besmeurde schoenzolen de school binnen rennen. Om nog maar te zwijgen over al die stoelen die leerlingen en studenten dagelijks meerdere keren over de vloer heen en weer schuiven. Tja, een vloer heeft het zwaar te verduren.
Onderhoud – en vooral het specialistisch onderhoud – van vloeren is een vak apart. Van linoleum tot historisch parket en van gietvloeren tot natuursteen. Alle vloeren staan bloot aan slijtage. Hierom is het belangrijk vloeren te beschermen en waar nodig te herstellen. Hiervoor is kennis en vakmanschap nodig. Eén van die vakmannen is Frits Hoogewoonink.
Confronterende vloeren
Hoogewoonink begon ooit, net als zijn broer, als parketteur. Hierbij wist hij bijzondere wensen van zijn klanten te realiseren. Soms na vele hoofdbrekers omdat zijn klanten, ongehinderd door kennis van zaken, het onmogelijke vroegen. Zijn vakmanschap bleef niet onopgemerkt. Zo kwam het dat hij werd benaderd door interieurontwerper Jan des Bouvrie voor tal van projecten over de hele wereld.
‘Niets is voor de eeuwigheid en soms kwam ik terug bij klanten voor reparaties’, blikt Hoogewoonink terug. ‘Dat was vaak confronterend, want de eigenaren bleken slechte huisvaders voor hun parketvloeren. En precies dát gaf mij het idee om niet langer parket te gaan leggen, maar mij toe te leggen op het onderhoud.’
Ik heb zelf ervaren hoe vloeren, die ik nog geen maand daarvoor had behandeld, krassen en zelfs diepe groeven vertoonden. Ik kon wel janken. ”
Altijd bezig
Naast parket werd hij ook steeds vaker gevraagd voor andere harde vloeren. Hierop besloot hij zichzelf verder te ontwikkelen, zowel op de theorie als in praktijk met tal van leverancierstrainingen van diverse fabrikanten.
Hoogewoonink vertelt: ‘Maar ik – en noem mij maar eigenwijs – vond niet altijd het gereedschap of het product dat ik nodig had. In mijn hoofd ben ik altijd bezig met het zoeken naar oplossingen en mogelijkheden. Zo ontstaan er ideeën waardoor apparatuur of een product aangepast moet worden. Gelukkig vind ik vaak gehoor bij mijn leveranciers, maar soms ben ik er nog niet helemaal uit. Dan ga ik zelf experimenteren. In mijn werkplaats heb ik verschillende vloerenmonsters die ik zelf onder handen neem in de zoektocht naar de perfecte oplossing.’
Milieuvriendelijk vloeronderhoud
Specialistisch vloeronderhoud is van oorsprong een tak van sport waar veel chemie in omgaat. ‘Dat moet anders kunnen’, dacht Hoogewoonink, waarop hij op zoek ging naar milieuvriendelijkere methoden. Zo experimenteerde hij met schuurtechnieken. ‘Vooral op elastische vloeren als linoleum bleek dit een succesvolle methode voor chemieloos strippen. Aanvankelijk met Diamond Blades, later met zelf ontwikkelde schuurpads en -technieken’, vertelt hij.
Hij vervolgt: ‘Linoleum is op zichzelf een duurzaam product dat voornamelijk uit natuurlijke grondstoffen bestaat. Helaas is die vloer ook kwetsbaar, waardoor na verloop van tijd de toplaag beschadigt. Traditioneel polymeer beschermt de vloer maar tijdelijk.’ Zo ziet hij regelmatig vloeren in scholen die in de zomervakantie zijn gepolymeerd, maar na de herfstvakantie aanvoelen als schuurpapier en alle glans verloren hebben. ‘Dat is ook niet fijn voor de schoonmaaksters’, beschouwt Hoogewoonink.
‘Om die oude polymeer te verwijderen, wordt traditioneel met een stripper gewerkt, die zeer alkalisch is en met enorme hoeveelheden drinkwater in het riool wordt geloosd. In dit chemische mengsel zitten ook nog eens veel microplastics. Het is dus logisch dat dit een halt toegeroepen gaat worden. PU-coatings zijn de toekomst. Deze gaan veel langer mee en er hoeft nooit meer gestript te worden.’
Oorzaak bij de bron aanpakken
Maar daarmee zijn niet alle problemen opgelost, waarschuwt de vloerenexpert. Hij pleit ervoor dat het probleem bij de oorzaak wordt aangepakt. ‘Ik heb zelf ervaren hoe vloeren, die ik nog geen maand daarvoor had behandeld, krassen en zelfs diepe groeven vertoonden. Ik kon wel janken. De boosdoener? Versleten stoeldoppen die als messen door de lak sneden.’
Hoogewoonink sloeg weer aan het experimenteren, want na een lange zoektocht kon hij geen goede vloerenbeschermers vinden die ook nog eens eenvoudig te monteren zijn. ‘Ik ging samen met een compagnon aan de slag om met afgeschreven schoonloopmatten een concept te ontwikkelen dat duurzaam, eenvoudig te monteren maar vooral ook effectief is. Met dank aan CWS, die de matten beschikbaar stelde, en mijn compagnon die dezelfde drive had om krassen door verplaatsbaar meubilair een halt toe te roepen, is het concept tot een eindproduct gekomen onder de naam Matties. Die zitten inmiddels al onder duizenden verplaatsbare meubels door het hele land.’
Tja, je kan denken dat het met een gedegen schoonmaakcontract wel goed komt, maar dat is natuurlijk onzin.”
Schoonmaakpreventie
‘Het blijft mij verbazen dat facilitair verantwoordelijken slijtage en beschadiging van vloeren accepteren alsof het erbij hoort’, aldus Hoogewoonink. ‘Zo zijn er voor het onderhoud en de renovatie van historische vloeren strenge eisen van de ERM (Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg, red.), maar voor het gebruik zijn er geen specifieke eisen. Ook zie ik veel basisscholen waar geen wisselmat bij de entree ligt, maar wel een zandbak op het linoleum staat’, zegt hij verbaasd. ‘Tja, dan kan je denken dat het met een gedegen schoonmaakcontract wel goed komt, maar dat is natuurlijk onzin.’
Afsluitend zegt de vloerenexpert: ‘Overigens is het wel jammer dat corveestraffen zijn verdwenen. In mijn schooltijd, en ik klink nu wel als een oude vent, werd er nog geveegd door leerlingen die zich in de ogen van de juf of meester hadden misdragen. Dat gaf in elk geval nog een bepaald bewustzijn. En dat bewustzijn lijkt nu iets uit het verleden. En begrijp mij niet verkeerd, het vak van docent is dusdanig veel omvattend geworden dat ik ook begrip heb voor dit mindere bewustzijn over vloeren. Reden temeer om in de keten van adviseurs en schoonmaakbedrijven schoonmaakpreventie te agenderen.’
