LEES OOK: OSB: “Adviezen rapport Commissie Borstlap van belang voor schoonmaakbranche”
“Er is echt iets aan de hand”
“We moeten in Nederland de bakens verzetten”, is de dwingende oproep. “Met de huidige regels kunnen we niet door als je ziet wat er op ons afkomt. Er is echt iets aan de hand”, aldus voorzitter Hans Borstlap. “Als we niets doen krijgen we een clash zoals bij het milieudossier.” Door de problemen met stikstof en PFAS kwamen landbouw en bouwsector plotseling in de knel.
Fundamentele aanpassingen zijn nodig om het tij te keren, vindt Borstlap. “Dat is geen klein bier.” Het is nodig op tijd klaar te zijn voor de toekomst om de Nederlandse economie draaiende te houden. De huidige regels zitten inmiddels meer in de weg dan dat ze helpen, stelt hij.
Scheefgroei zorg voor grote verschillen
De commissie wijst onder meer op de scheefgroei tussen werknemers in vaste dienst en andere werkenden, zoals zelfstandigen (zzp’ers) en flexwerkers. Dat leidt tot “enorme verschillen” als je ziek wordt of arbeidsongeschikt. Ook zijn flexwerkers vaak lager geschoold en zijn werkgevers nauwelijks bereid daarin te investeren. Dat moet anders, betoogt Borstlap.
Tijdelijke arbeid moet duurder worden
Borstlap komt met een reeks “bouwstenen”. Tijdelijke arbeidsovereenkomsten moeten duurder worden voor de werkgever. En tijdelijk werk moet ook daadwerkelijk tijdelijk zijn, vindt de commissie. Maar aan de andere kant moeten de lasten voor bedrijven omlaag, bijvoorbeeld bij ziekte of ontslag van een werknemer.
LEES OOK: ADP: “Werkgevers merken wijzigingen WW-premie”
Einde maken aan “wildgroei” van contracten
Borstlap en zijn commissie willen ook een einde aan de “wildgroei” van contracten. Het zorgt, zo stelt de commissie, voor veel onduidelijkheid, waarvan juist vaak de meest kwetsbare werkenden de dupe kunnen worden. De commissie pleit voor drie vormen: overeenkomsten voor zelfstandigen die werken voor eigen rekening en risico, arbeidsovereenkomsten voor werknemers die voor (on)bepaalde tijd werken in dienst van een werkgever en overeenkomsten voor werknemers in dienst van een uitzendbureau met tijdelijk werk.
Alle werkenden moeten zich kunnen ontwikkelen en blijven leren, om te voorkomen dat ze stil blijven staan en hun kennis verouderd blijkt. Mensen zonder werk moeten individueel naar een baan worden begeleid.
Vakbonden FNV en CNV blij met advies
Vakbond FNV onderschrijft het advies van de commissie om de regels en wetten rond werken radicaal aan te passen vanwege toenemende flexibilisering. Dat meldt de bond in een reactie. Volgens CNV is sprake van doorgeschoten flexibilisering.
“Wij zijn blij dat de commissie-Borstlap tot dezelfde conclusie komt als wij, namelijk dat de doorgeslagen flexibilisering van de arbeidsmarkt aangepakt moet worden”, stelt FNV-bestuurder Zakaria Boufangacha. Net als de commissie vindt FNV dat er een einde moet komen aan de “wildgroei” van contracten.
“Werkgevers hebben hier jarenlang op aangestuurd”
De vakbond is het echter niet op alle punten met de commissie eens. Als kritiekpunt merkt FNV op dat er in het onderzoek weinig oog is voor de rol die werkgevers gespeeld hebben in de flexibilisering van de afgelopen tijd. In het rapport lijkt het alsof werkgevers de huidige situatie is overkomen, terwijl zij hier volgens FNV zelf “jarenlang op hebben aangestuurd”. Ook zou er weinig aandacht zijn voor kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt, zoals mensen met een arbeidshandicap en gaat de commissie in de ogen van FNV te ver met het voorstellen voor het terugschroeven van de ontslagbescherming.
“Problemen flexwerkers zijn schrijnend”
Volgens CNV is het goed dat de commissie-Borstlap de verstoorde verhoudingen op de arbeidsmarkt erkent. “De problemen van veel flexwerkers zijn schrijnend. Ze verdienen minder, hebben nauwelijks zekerheid, zijn vaak niet verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid en lopen meer risico op een bedrijfsongeval en op uitbuiting,”, aldus CNV-voorman Piet Fortuin. De bond roept ook op tempo te maken met de hervormingen op de arbeidsmarkt.
LEES OOK: De Wet Arbeidsmarkt in Balans: alles wat je als schoonmaakondernemer moet weten
Waarde van flexwerk voor jongeren ontbreekt
Maar niet iedereen kan zich vinden in het eindrapport van de commissie. “Het is opmerkelijk dat in het advies over de toekomst van de arbeidsmarkt, de bijdrage van flexwerkende jongeren op de werkvloer ontbreekt,” zo merkt recruitmentbureau YoungCapital op. “Zoals gebruikelijk wordt de jongerenpopulatie genegeerd”, zegt Bram Bosveld, oprichter van YoungCapital.
“Flexwerkers worden geassocieerd met ‘slecht opgeleide mensen in laagproductieve banen met geringe sociale bescherming’, aldus de commissie in voorgaande berichtgeving. Nooit gaat het over opgeleide flexwerkende jongeren en hun belangrijke maatschappelijke bijdrage. Wij bemiddelen jongeren al twintig jaar naar een (bij)baan om ze ervaring op te laten doen en op een laagdrempelige manier kennis te laten maken met de arbeidsmarkt. Hiervoor hebben zij flexibiliteit en ruimte nodig, om talenten te ontdekken en uiteindelijk een cv op te bouwen. Dit zijn aspecten van flexibel werk waar de commissie geen rekening mee houdt in het rapport.”
Geen recht aan de belangrijke functie van uitzendwerk
Ook de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU) reageert op de adviezen van de commissie: “De ABU vindt, net als de commissie, dat er een gelijk speelveld op de arbeidsmarkt moet komen met een nieuwe balans tussen flexibiliteit en zekerheid. In deze zoektocht biedt het advies een aantal goede bouwstenen voor toekomstig beleid. Tegelijkertijd zijn we verrast over de vergaande en gedetailleerde adviezen die de commissie doet over uitzendwerk, waar het rapport verder vooral richtinggevend is.”
In een aantal punten van het rapport kan de ABU zich zeker vinden. Echter als het gaat om de adviezen over uitzendwerk en payrolling is de ABU kritisch. “De commissie ziet uitzendwerk als preferente vorm van externe flexibiliteit. De uitwerking van de adviezen van de commissie doen echter geen recht aan de belangrijke functie van uitzendwerk bij het aan het werk helpen én houden van mensen, het bieden van goed georganiseerde wendbaarheid voor bedrijven en aan de rol van uitzenders als werkgever. Dat terwijl de commissie de waarde van samenwerking met uitzenders voor een activerend en inclusief arbeidsmarktbeleid wel nadrukkelijk zegt te erkennen”, aldus de bond.
