Volgens TNO leidt hittestress tot klachten als vermoeidheid, concentratieverlies, flauwvallen en in extreme gevallen zelfs tot hitteberoertes of hartproblemen. Hittestress ontstaat wanneer het lichaam meer warmte opneemt dan het kan afvoeren. Bij 84 procent van de mensen met hitteklachten speelt een interne hittebron (zoals machines of ovens) een rol, terwijl 43 procent last heeft van de buitentemperatuur.
Schoonmakers en glazenwassers werken vaak door
Hoewel het Nationaal Hitteplan niet altijd van kracht is, blijft de zorgplicht van de werkgever bestaan. Artikel 6.1 van het Arbobesluit stelt dat de temperatuur op de werkplek niet nadelig mag zijn voor de gezondheid van werknemers. Er is geen specifieke maximumtemperatuur vastgelegd, maar werkgevers zijn verplicht om bij risico op hitteklachten passende maatregelen te nemen. Wat “passend” is, hangt af van het werk, de locatie en de omstandigheden.
Voor schoonmakers en glazenwassers, die vaak fysiek zwaar werk verrichten en regelmatig buiten werken, is het extra belangrijk om alert te zijn op signalen van hittestress. Tegelijk zijn zij lang niet altijd in staat om hun werk uit te stellen tot koelere momenten. In veel gevallen zijn zij afhankelijk van het beleid van hun opdrachtgever of gebouwbeheerder. Gelukkig zijn er praktische maatregelen die kunnen helpen om het hoofd koel te houden – al is niet elke maatregel in elke situatie toepasbaar.
Werken in de warmte: wat kan de werkgever doen?
Als werken in de hitte niet te vermijden is, hoort de werkgever:
- na te gaan of het werk op dat moment echt nodig is;
- de werktijd in de hitte te beperken;
- werkzaamheden af te wisselen met taken op een koelere plek;
- koele dranken aan te bieden;
- persoonlijke beschermingsmiddelen (zoals luchtige kleding) beschikbaar te stellen.
Belangrijk is dat deze maatregelen afgestemd worden op het type werk. Voor een glazenwasser op hoogte gelden immers andere risico’s en oplossingen dan voor een schoonmaker in een winkelcentrum.
Wat bepaalt of het ‘te warm’ is?
Het draait niet alleen om de temperatuur op de thermometer. De mate van inspanning, luchtvochtigheid, wind, zonnestraling en kleding spelen ook mee. Hoe hoger de luchtvochtigheid, hoe moeilijker ons lichaam zweet kan verdampen – en dus afkoelen. Zware fysieke arbeid maakt het nóg lastiger om de lichaamstemperatuur te reguleren.
Om te beoordelen of het veilig is om door te werken, kunnen schoonmakers en glazenwassers de gratis Hitte-Index App van CNV Vakmensen gebruiken. Deze app houdt rekening met weersomstandigheden én het soort werk. De app is bedoeld als hulpmiddel voor werknemers, maar vereist wel dat werkgevers bereid zijn adviezen op te volgen.
Praktische tips voor warme werkplekken
Werkgevers kunnen hittestress verminderen met de volgende maatregelen, mits toepasbaar op de locatie en situatie:
- Gebruik zo min mogelijk warmteproducerende apparaten en zet deze uit als ze niet nodig zijn.
- Isoleer warme apparaten goed of plaats ze in aparte ruimtes.
- Zorg voor goede ventilatie en afvoer van warme lucht.
- Gebruik energiezuinige verlichting, zoals ledlampen.
- Installeer zonwering – bij voorkeur aan de buitenkant van ramen.
- Gebruik ventilatoren, maar voorkom directe luchtstroom tussen mensen vanwege risico op ziekteverspreiding.
- Stel zware taken uit of verdeel ze beter over de dag.
- Bij binnenwerk in gebouwen met platte daken: maak het dak nat en houd het nat om opwarming te verminderen.
- Voer een tropenrooster in met aangepaste werktijden.
- Plan extra pauzes in op koele plekken.
- Draag luchtige, droge kleding van katoen.
- Drink voldoende water – geen alcohol – en zorg dat het zoutgehalte in het lichaam op peil blijft.
Houd er rekening mee
Hittestress is een serieus gezondheidsrisico voor mensen die fysiek werk doen, zoals schoonmakers en glazenwassers. Werkgevers zijn verplicht hier rekening mee te houden – ook als er geen officieel hittealarm geldt. Tegelijk is het belangrijk te erkennen dat niet elke maatregel overal uitvoerbaar is, en dat samenwerking met opdrachtgevers, gebouwbeheerders en werknemers cruciaal is om het werk veilig en gezond te houden tijdens warme dagen.
