Toekomst schoonmaak: 'Belangrijk om over grenzen heen te kijken'

Toekomst schoonmaak: 'Belangrijk om over grenzen heen te kijken'

Hoe ziet de toekomst van schoonmaak eruit? En hoe speel je als schoonmaakbedrijf in op innovaties op het gebied van digitalisering en robotisering? Tijdens de algemene ledenvergadering van brancheorganisatie OSB woensdag in Fort Voordorp in Groenekan werd de glazen bol tevoorschijn gehaald. De boodschap was duidelijk: Het is vooral belangrijk om over grenzen heen te kijken.

Hoe staan de zaken in schoonmaakland er op dit moment voor? Voorzitter Piet Adema van OSB neemt de leden als aftrap mee door de afgelopen maanden. Om MKB-bedrijven nog beter te kunnen ondersteunen sloot de brancheorganisatie zich onlangs aan bij MKB Nederland. Het is volgens Adema een belangrijke stap om de belangen van deze grote groep bedrijven te behartigen. Ook bij de uitreiking van het Dienstenpact wordt stilgestaan. Samen met de brancheorganisaties Veneca (bedrijfscatering) en de Nederlandse Veiligheidsbranche (beveiliging) overhandigde OSB een whitepaper aan de Vaste Kamercommissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De brancheverenigingen vragen om ondersteuning bij het behoud van werkgelegenheid aan de basis van de arbeidsmarkt. Verder besteedt Adema aandacht aan de geslaagde ‘Dag van de Schoonmaker’en roept hij Vebego-directeur Paul van Bree het podium op als nieuw bestuurslid van OSB.

ICT en singularity in schoonmaak

De wereld verandert op dit moment in rap tempo. Schoonmaakbedrijven krijgen onder meer te maken met de opkomst van sensoren, slimme applicaties en schoonmaakrobots. Maar tegelijk gaat het werk gewoon door en moeten klanten zo optimaal mogelijk bediend worden. “Er gebeurt heel veel in de markt. Er wordt volop nagedacht en er is veel creativiteit. Maar de samenwerking kan én moet beter”, aldus Adema.

Nico Baken, professor Enterprise Networks bij de TU Delft en senior strateeg bij KPN Nederland, is geen kenner van de schoonmaakbranche, maar hij is wel prima thuis in de wereld van ICT en singularity. Hoe kijkt hij aan tegen de toekomst? “Het zijn zonder meer turbulente tijden. Het is belangrijk om terug te gaan naar de basis. Wat is goed schoonmaken eigenlijk? Wanneer heb je een zingevend bedrijf? En wat betekent dat voor je werknemers en klanten, nu en in de toekomst?” Volgens Baken wordt er veel te veel in hokjes gedacht. “Het is heel belangrijk om over grenzen heen te kijken, kijk vooral ook naar andere sectoren, niet alleen naar je eigen branche.”

Robotisering schoonmaakwerk

Baken denkt dat over enkele decennia het meeste schoonmaakwerk is gerobotiseerd. Het is voor schoonmaakondernemers belangrijk om te weten welke ontwikkelingen er op stapel staan, alleen dan kun je optimaal voorbereid zijn op wat komen gaat. “Door middel van hologrammen kun je in gebouwen kijken en zo eenvoudig in beeld krijgen wat er waar moet gebeuren. Je kunt zo schoonmaakscenario’s voor panden gaan bepalen.” Volgens Baken is er sprake van in totaal twintig sectoren, de facilitaire branche is er slechts eentje van. “Je zult de aansluiting met één, twee, drie of zelfs nog meer andere sectoren moeten zoeken om de toekomst tegemoet te treden. Het is nog veel te veel ieder voor zich. Stap over die barrières heen en zoek verbindingen.” Ook is het volgens de professor van wezenlijk belang om je medewerkers kennis te laten maken met nieuwe concepten en integraal denken. “En zorg dat je mensen zich kunnen blijven ontplooien.”

Spelelementen toevoegen aan schoonmaak

Games for Health Europe is een organisatie op het gebied van toegepaste games die de gezondheid van mensen wil verbeteren. Rob Tieben vertelt enthousiast over hoe je spelelementen kunt inzetten om problemen op te lossen. Dat dit niet per se afhankelijk is van moderne ICT-oplossingen, maakt Holle Bolle Gijs in De Efteling wel duidelijk. De omgeving is schoon en kinderen dragen hun steentje bij aan het opruimen van de rommel. Kortom, een goed idee is het halve werk. Een ander mooi voorbeeld dat Tieben noemt, is afkomstig uit Engeland. Glazenwassers in Spiderman-outfit gingen aan de slag met het wassen van de ramen bij de kinderafdeling van een ziekenhuis. “Een prachtige manier om de dag van de kinderen wat beter te maken en ervoor te zorgen dat ze zich gelukkiger voelen. Het gaat niet alleen om gezondheid, maar ook om geluk.”
Volgens Tieben is het voor schoonmaakbedrijven vooral belangrijk om goed om zich heen te kijken. “Hoe kun je een spelelement toevoegen aan je schoonmaak? Waarvoor kun je dit inzetten? Is het daardoor bijvoorbeeld mogelijk om een gedragsverandering te realiseren bij de gebruikers van een pand?”

Afsluitende workshops

De OSB-bijeenkomst wordt afgesloten met twee workshops, gegeven door Karolien Niederer en Anne Twilt van HotSpotLab. Laatstgenoemde neemt bezoekers mee door het gebouw om knelpunten en oplossingen op gebied van schoonmaak en gastvrijheid in beeld te krijgen. Inleven in doelgroepen staat daarbij centraal. Door de ogen van de bezoeker, facilitair manager of schoonmaker wordt het pand bekeken en worden problemen, opvallende zaken en uitdagingen op een rijtje gezet. Kortom, wat valt je op en waar loop je tegenaan?

Het rondje levert een flink aantal opmerkingen en suggesties op. Zo valt het gebrek aan laadpalen en duidelijke bordjes op. En de lastig schoon te houden muren en vloeren. Bij het Fort wordt niet gewerkt met dagschoonmaak. “Daardoor kunnen schoonmakers ’s ochtends of ’s avonds niet bij hun familie zijn”. Ook is er door het wisselend gebruik van de locatie weinig continuïteit voor de schoonmakers en is er geen vaste bezetting. “Er is weinig tot geen sociaal contact tussen de schoonmaker en de gasten. Je zou ervoor kunnen kiezen de schoonmaker juist in te zetten om de gastvrijheid in het fort te verbeteren. Wellicht kunnen ze hiermee in de toekomst aan de slag”, luidt het advies. Een rondje maken door een pand om de problemen en uitdagingen in kaart te brengen. Het blijkt een eenvoudige en goede manier om binnen no time een interessante lijst aan punten bij elkaar te verzamelen. Moraal van het verhaal: innovatie hoeft echt niet altijd verheven te worden tot hogere wiskunde…

Lees ook:
Branchevereniging OSB sluit zich aan bij MKB Nederland
Recente cao-onderhandelingen bezorgen OSB trofee