Buiten deze kritische sectoren is het beeld nog schrijnender. Schoonmaak wordt zelden gezien als iets van toegevoegde waarde. Hooguit als iets dat 'gewoon geregeld moet zijn', zo goedkoop mogelijk. Dat begint al bij aanbestedingen: hoewel er wordt gezegd op kwaliteit te selecteren, is prijs steevast het knock-outcriterium. Kwaliteit? Die is moeilijk te definiëren, laat staan objectief te meten. De VSR-methodiek is daarvoor bedacht, maar die heeft de waardering voor schoonmaak nauwelijks omhoog getild. Schoonmaak kost geld — dat is concreet. Wat het oplevert? Dat blijft volgens velen te vaag.
Vanzelfsprekend tot het er niet is
Maar dat is een grove misvatting. Schoonmaak draagt aantoonbaar bij aan welzijn, productiviteit, klanttevredenheid, loyaliteit, en in de hospitalitysector zelfs keihard aan omzet. Dat wordt structureel onderschat. Omdat veel schoonmaakwerk routinematig oogt, leeft het idee dat ‘iedereen het kan’ en dat het dus weinig mag kosten. Het gevolg: schoonmaak is gedegradeerd tot commodity — een bulkdienst, geen vak.
Schoonmaak is daarmee de stille tragiek van de facilitaire wereld. Zichtbaar zodra het níet op orde is, onzichtbaar als het goed gebeurt. Het is als zuurstof: vanzelfsprekend tot het er niet is. Maar juist in een tijd waarin employee experience (UX), ESG-doelen en welzijn centraal staan, verdient schoonmaak herwaardering. Niet als sluitpost, maar als strategische bouwsteen van comfort en vertrouwen.
Oproep: verander het verhaal
Dus: verander het verhaal. Niet lullen over stofdeeltjes, maar praten over gebruikersbeleving. Van VSR naar UX. Maak zichtbaar wat schoonmaak écht oplevert met toegepast wetenschappelijk onderzoek. Zet het op de agenda van de directie, naast werkplekinrichting, duurzaamheid en vitaliteit. En spiegel het aan de bakken met geld die worden gestoken in esthetiek en design — van vergadertafels tot junglebeplanting — in gebouwen die vervolgens gemiddeld maar voor 30% worden gebruikt.
Stop met korten op wat echt telt. Wie blijft beknibbelen op schoonmaak, bezuinigt op beleving, gezondheid en vertrouwen. Het is tijd om schoonmaak niet langer te behandelen als kostenpost, maar als investering met rendement.
