2024 was een goed jaar voor de schoonmaakbranche. Alle top-vijf-spelers zagen hun omzet groeien en kijken positief terug op het afgelopen jaar. Dat succes is grotendeels te danken aan de duizenden schoonmakers die elke dag hard aan het werk zijn, zo wordt duidelijk uit de verhalen.
Zo zegt Olivier Laméris, algemeen directeur van schoonmaakbedrijf Gom: ‘We zijn trots op onze medewerkers die elke dag opnieuw zorgen voor de kwaliteit die onze klanten van ons verwachten. Hun inzet is de basis van ons succes.’ En Jeanine Holscher, algemeen directeur a.i. van Vebego Cleaning Services: ‘Onze collega’s zijn de cruciale schakels die ervoor zorgen dat schoon ook écht schoon is. Hun werk is betekenisvol: voor henzelf, voor ons én voor onze klanten.’
Krappe arbeidsmarkt al jaren grote uitdaging
De medewerkers zijn onmisbaar voor de schoonmaakbedrijven en dat beseft men maar al te goed. Bij alle vijf de organisaties staat de medewerker dan ook centraal in de strategische benadering.
Mede gedreven door het feit dat de arbeidsmarkt inmiddels al jarenlang krap is, waardoor het lastig is om medewerkers aan te trekken én te behouden. Niet voor niks noemen ze dit allemaal -ook dit jaar weer- als een van de belangrijkste uitdagingen. Het goede nieuws is dat er licht aan het einde van de tunnel zichtbaar is. Holscher merkt op: ‘Vacatures worden sneller ingevuld en schoonmakers zijn steeds vaker bereid zich duurzaam aan ons te verbinden.’
Ziekteverzuim schoonmaak stijgt
Tegelijkertijd stijgt het ziekteverzuim in de branche, wat de bedrijven een zorgwekkende ontwikkeling vinden. Zo ook Diane van Dijk-Loois, algemeen directeur van CSU: ‘Het terugdringen van het ziekteverzuim is één van onze speerpunten. Het is namelijk een maatschappelijke zorg die ook onze branche raakt. Recente cijfers geven aan dat het gemiddelde ziekteverzuim in de schoonmaakbranche in december 2024 8,1 procent bedroeg, wat hoger is dan het nationale gemiddelde.’
Gezonde en goede werkomgeving
De bedrijven investeren dan ook volop in het zorgen voor ‘een gezonde, (sociaal) veilige en goede werkomgeving waarin de schoonmakers gezien en gehoord worden’, zoals Adriaan Belonje, algemeen directeur van Asito, het verwoordt.
Dat wordt op allerlei verschillende manieren gedaan. Er is aandacht voor duurzame inzetbaarheid, fysieke belasting en mentale gezondheid. Zo vertelt Janneke Verkerk, CEO van EW Facility Services: ‘We investeren in fysieke en mentale vitaliteit. Onder andere door het inzetten van bedrijfsfysiotherapie, gebruik te maken van rug- en polsbraces en het geven van ergonomietrainingen. Voor de mentale vitaliteit hebben we een eigen netwerk met psychologen, maatschappelijk werkers en budgetcoaches. We willen dat onze medewerkers ook naast hun werk energie houden voor wat voor hen belangrijk is.’
Een mooie praktische invulling hiervan die het benoemen waard is, is de Waste Mover van Vebego Cleaning Services: een oplossing die collega’s helpt zware containers en papierbakken tot wel honderd kilo moeiteloos te verplaatsen. ‘Dit verlicht fysiek belastend werk en voorkomt blessures.’
Aandacht voor financiële zorgen
Opvallend is de aandacht die de schoonmaakbedrijven hebben voor de financiële zorgen van hun medewerkers, aangewakkerd door de stijgende kosten voor levensonderhoud. EW Facility Services noemde net al budgetcoaches, een dienst die ook door andere schoonmaakbedrijven wordt aangeboden om medewerkers te helpen grip te krijgen op hun financiële situatie.
CSU heeft samen met Nibud de WerkUrenBerekenaar gelanceerd: een slimme rekentool waarmee schoonmaakmedewerkers kunnen berekenen of extra werken loont. ‘Veel collega’s willen meer uren maken, maar vrezen dat het financieel weinig oplevert. Met deze tool nemen we die onzekerheid weg’, aldus Van Dijk-Loois.
Daarnaast is er ook veel aandacht voor de ontwikkeling van de medewerkers, bijvoorbeeld in de vorm van trainingen en doorgroeimogelijkheden. Bij EW werd in 2024 65 procent van de leidinggevende vacatures door eigen collega’s ingevuld vanuit het management development programma.
Robots ter ondersteuning
Digitalisering en robotisering zijn al jaren een trend in de schoonmaakbranche. Dit jaar valt op dat ook deze ontwikkelingen in één adem worden genoemd met de medewerkers: de inzet van schoonmaakrobots en andere digitale technieken, zoals datagestuurde schoonmaak, dienen vooral om de medewerkers te helpen.
Bijvoorbeeld door hun werk te verlichten. Laméris: ‘Robotsering blijft een belangrijk speerpunt, juist als ondersteuning van onze medewerkers. Taken die fysiek zwaar of repeterend zijn, worden steeds vaker overgenomen door robots, waardoor collega’s zich kunnen richten op werk dat meer persoonlijke aandacht of specialistische kennis vraagt.’ Zo ontwikkelde Gom samen met Robohouse een oplossing voor hogedrukreiniging in de Food & Industry sector, die zwaar werk lichter maakt.
Bij EW is het aantal gerobotiseerde schoonmaakuren al met zeventig procent toegenomen. ‘De fase van experimenteren is voorbij’, aldus Verkerk. ‘We zijn in een fase beland dat we onze dienstverlening hierop verder aanpassen. Meer efficiency, meer ondersteuning van medewerkers en meer inzicht in de bedrijfsvoering.’
Medewerkers op andere manieren helpen
Digitalisering kan medewerkers ook op andere manieren ondersteunen, zoals Speach van Vebego laat zien. Dat is een AI-schoonmaakassistent die snel en eenvoudig antwoord geeft op vragen van schoonmaakmedewerkers. ‘Zo overbruggen we taalbarrières en maken informatie direct toegankelijk op de werkvloer.’ Speach wordt momenteel op vijf locaties getest.
Asito noemt haar eigen digitale platform OneGo, wat de samenwerking tussen facilitaire medewerkers versterkt door slimme data-inzichten en efficiënte planning. ‘Gebruikers ervaren dat het platform inspeelt op hun facilitaire knelpunten en behoeften’, aldus Belonje.
Oog voor het milieu
Naast aandacht voor de medewerkers, hebben de schoonmaakbedrijven ook oog voor het milieu. Duurzaamheid is een belangrijk speerpunt. Dat komt voornamelijk tot uiting in maatregelen die de COâ‚‚-uitstoot en de verspilling van water, materiaal of middelen moeten verminderen.
Mooi voorbeeld is de gezamenlijke overstap van CSU, Gom en Asito naar circulaire handschoenen, een milieuvriendelijk alternatief voor de gangbare nitril wegwerphandschoenen. De nieuwe handschoenen worden duurzamer geproduceerd, bestaan uit circulaire grondstoffen én zijn volledig recyclebaar. Deze gezamenlijke overstap leidt tot een besparing van circa 1.600 ton CO₂ per jaar.
Van Dijk-Loois: ‘Hiermee geven we gezamenlijk een krachtig signaal af naar de branche: duurzame keuzes zijn ook op grote schaal haalbaar. Naar schatting gebruikt de Nederlandse schoonmaaksector jaarlijks zo’n zestig miljoen handschoenen. Als de gehele sector overstapt op duurzame alternatieven, levert dat een besparing op van ruim zevenduizend ton CO₂. Dit is relevant, want vijftig procent van de CO₂-uitstoot in de schoonmaakbranche is afkomstig van materialen en middelen.’
Flexibel en wendbaar zijn
Een ander belangrijk thema dat naar voren komt in de verschillende verhalen van de schoonmaakbranche: flexibiliteit en wendbaarheid. De wereld verandert snel, en dat vraagt iets van de ondernemers. Verkerk: ‘De huidige geopolitieke en economische situatie is onzeker en erg volatiel. Dit betekent dat er ook veranderende vragen op ons afkomen. We verwachten dat een wendbare aanpak nu en in de toekomst belangrijk blijft. Samen naar uitdagingen kijken met de klant en samen tot een oplossing komen, snel acteren en aanpassen aan situaties.’
Het gebruik van data kan daarbij helpen, horen we van Van Dijk-Loois: ‘Door gebruik te maken van geavanceerde data-analyse en machine learning kan CSU patronen herkennen, processen optimaliseren en beter inspelen op de behoeften van klanten. Dit leidt tot geïnformeerde besluitvorming, verbeterde dienstverlening en een grotere wendbaarheid.’
Helder kompas
In een wereld vol verandering en onzekerheden houden de schoonmaakreuzen hun koers vast met één helder kompas: de medewerker. Hun verhalen maken duidelijk dat groei niet alleen wordt gedreven door technologie of slimme processen, maar vooral door mensen. Wie inzet op gezondheid, ontwikkeling en ondersteuning, bouwt aan duurzame relaties én een sterke marktpositie. Want uiteindelijk geldt: wie de medewerker heeft, heeft de markt.
